Skuteczne prośby w NVC

Skuteczne i nieskuteczne prośby

Celem Porozumienia bez Przemocy nie jest to, by w „nieprzemocowy” sposób sprawić, by ludzie robili to, co my chcemy. Czy to oznacza, że mamy zrezygnować ze sprawczości? Absolutnie nie. Dzięki widzeniu drugiego człowieka i uwzględnianiu potrzeb obu stron faktycznie zwiększamy szansę na to, by nasza prośba miała większą szansę na realizację. W ten sposób zwiększamy jej skuteczność. Jak to zrobić?

Prośba w formie twierdzącej

„Przestań tak do mnie mówić”

„Nigdy więcej nie pisz do mnie”

„Nie próbuj już więcej mnie namawiać”

„Nie krzycz przy mnie”

Czy czytając te komunikaty, wiesz o co tak naprawdę rozmówca Cię prosi? Pewnie możesz się domyślać, ale nie masz pewności, po czym tak naprawdę poznasz, że realizujesz taką prośbę. Wyobraź sobie sytuację, że mówisz do swojego partnera : „Proszę, nie zostawiaj skarpetek na podłodze przy łóżku”, a następnego dnia widzisz, że owszem skarpetek nie ma przy łóżku, ale grzecznie i frywolnie rozłożyły się przy wejściu pod prysznic. Pojawia się frustracja? Przecież powinien się domyślić! Ciekawe, czy więcej harmonii w relacji byłoby, gdyby zamienić ten komunikat chociażby na: „Proszę, odkładaj użyte skarpetki prosto do kosza na prania”.

A może to Ty słyszysz komunikat o skarpetkach? Który komunikat daje Ci więcej jasności?

Potrzebujemy jasności

Ania, menadżerka zespołu, wysyła do Adama maila: „Jestem sfrustrowana, że ten raport nie jest dopracowany ani merytorycznie ani graficznie.” On wstaje od biurka i w kuchni mówi do innej koleżanki z pracy „Ona się ciągle mnie czepia i wyżywa się na mnie. Niech sobie sama zrobi ten raport. Zupełnie nie wiem, o co jej chodzi”. Zostaje w kuchni na dłuższe pogaduchy przy kawie. W tym samym czasie przełożona myśli sobie: „Pewnie szybko podmieni te dwa stare zdjęcia i wklei wykres za ostatni kwartał i zaraz mi podeśle. Będę mogła biec z raportem na spotkanie”. Konfliktowa sytuacja gotowa.

Komunikat wprost

Niedopowiedzenia, przestrzeń na domyślanie się oraz pobożne życzenia nie budują współpracy, zmniejszają szansę na wzajemne uwzględnianie się a tym bardziej na to, by potrzeby strony proszącej zostały zaspokojone. Pewnie, że im bardziej znamy się nawzajem, tym większa szansa na rozumienie się niemal bez słów czy wykorzystując tylko nam znane skróty myślowe. Gdy mówię „Ale tu duszno” wchodząc do pokoju dziecka, bardzo prawdopodobne, że bez dopytywania otworzy okno. Nie jest to już tak oczywiste, gdy wchodzę do kawiarni i ten sam komunikat mówię do osoby, z którą się spotykam. Im mniej jasno mówię o tym, co dla mnie ważne, tym mniejsza szansa, że to się zadzieje. Zostawianie miejsca na domysły zabiera energię, może zniechęcać i oddalać obie strony.

Precyzja czyli konkretna skuteczna prośba

Jak myślisz, o co proszę mówiąc na spotkaniu przy kawie: ” Czy możesz następnym razem brać mnie bardziej pod uwagę?”

Chcę zadbania o Twoje bycie na czas, danie mi wcześniej znać o ewentualnym spóźnieniu czy może, nieodbieranie telefonu, gdy dzwoni? A może chcę Twojego uważnego słuchania zamiast przerywania czy zmiany tematu? A może jeszcze chodzi mi o zupełnie co innego. Pogubienie, bezsilność, irytacja mogą pojawić się, gdy na moją mało konkretną prośbę dostanę odpowiedź inna niż sobie wyobrażałam. Sprawdź, jak poczujesz się, gdy usłyszysz dużo bardziej precyzyjną prośbę: „Czy możesz teraz przez 5 minut po prostu mnie wysłuchać? Bardzo potrzebuję się wygadać.

Prośba o kontakt

Prośba w pierwszej kolejności może kojarzyć Ci się z prośbą o to, by ktoś coś zrobił. Wyniesienie śmieci, wysłanie maila, spotkanie się, itd. Porozumienie bez Przemocy zaprasza do tego, by oprócz próśb „o działanie” korzystać z próśb „o kontakt”. Czym one są? To tego rodzaju komunikaty, które pozwalają mi sprawdzić, co druga osoba usłyszała ( bo przecież to co wypowiadam, to niekoniecznie to samo, co Ty usłyszysz – nie tylko ze względu na efekt głuchego telefonu :)) i jaka jest reakcja drugiej osoby (jakie emocje się w niej pojawiają). Jeśli jeszcze nie miałaś/miałeś okazji spróbować ich mocy, bardzo do tego zachęcam. Potrafią budować mosty porozumienia – jeśli stoi za nimi intencja kontaktu.

Prośba wypływająca z potrzeb

I jeszcze coś bardzo dla mnie ważnego: łatwiej mi jest jasno sformułować prośbę jeśli wiem, jakie potrzeby chcę zaspokoić. Stąd krok trzeci Porozumienia bez Przemocy, który pozwala uświadomić sobie, o co ważnego chcę teraz zadbać. Potrzeby są sednem NVC i chcę dbać o to, by prośba wypływała z ich energii. Gdy przekierowuję uwagę na potrzeby, czyli uniwersalne jakości wspólne nam wszystkim, mam większą łatwość widzenia różnorodności strategii na ich zaspokojenie. Gdy widzę, że moja prośba związana z konkretną strategią jest tylko jedną z wielu opcji, może być mi łatwiej usłyszeć „NIE” i z większą lekkością szukać innej strategii, która odpowie na moje potrzeby.

Checklista skutecznej prośby

Aby zwiększyć szansę na to, o co proszę, sprawdzam czy jest ona:

• konkretna
• wyrażona w języku pozytywnym
• wyrażona w języku działania
• wykonalna

Sprawdź czy te prośby są skuteczne:

Mam dla Ciebie kilka przykładów. Ciekawa jestem, czy w tych komunikatach znajdujesz elementy skutecznej prośby a może są tylko pobożnymi życzeniami. W razie wątpliwości, napisz do mnie 🙂

• Czy ktoś może tu otworzyć okno?
• Zależy mi na tym, byś przy kolejnym projekcie się bardziej zaangażował.
• Postaraj się następnym razem nie spóźniać.
• Czy możesz mnie bardziej doceniać?
• Proszę, bądźcie dziś grzeczni, jak przyjedzie ciocia.
• Podaj mi proszę kromkę chleba.
• Następnym razem zachowaj więcej spokoju w trakcie negocjacji.
• Proszę Cię, to nie jest czas na złość.

I jak? Ruszasz w podróż ku bardziej skutecznym prośbom?